เที่ยวไหนดี? ... น่าน เมืองน่าน พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติน่าน ซุ้มต้นลีลาวดี

เที่ยวไหนดี? ...  น่าน เมืองน่าน พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติน่าน ซุ้มต้นลีลาวดี 😀

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติน่าน  อยู่ห่างจาก วัดหัวข่วง จ.น่าน   เพียง ๒๐๐ เมตร โดยออกจากวัดข้ามถนนมหาพรหม เลี้ยวซ้ายไป ๕๐ เมตร เลี้ยวขวาเข้าสู่ถนนผากอง เพียง ๕๐ เมตร ก็ถึงทางเข้า ซึ่งด้านหน้าจะมีแนวซุ้มต้นลีลาวดี  หากประสงค์จะเดินทางโดยรถยนต์ ก็ออกประตูวัดหัวข่วงทางถนนมหาพรหมเลี้ยวซ้ายไป ๕๐ เมตรแล้วเลี้ยวขวาเข้าสู่ถนนผากอง ขับไปประมาณ ๑๐๐ เมตร จะมีประตูทางเข้าสำหรับรถยนต์ เลี้ยวเข้าไปประมาณ ๑๕๐ เมตร จะมีที่จอดรถ

แต่เดิม พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ น่าน  เรียกว่า "หอคำ" เป็นสถานที่ พระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดชฯ เจ้าผู้ครองนครน่าน ทรงสร้างขึ้นเป็นที่ประทับ ในปี พ.ศ. ๒๔๔๖  เป็นอาคารก่ออิฐถือปูน ๒ ชั้น มีมุขออกด้านหน้า หลังคามุงด้วยไม้แป้นเกล็ด   เมื่อสิ้นยุคสมัยการปกครองแบบเจ้านคร ที่มีเจ้ามหาพรหมสุรธาดา เป็นเจ้าผู้ครองนครน่าน องค์สุดท้าย ถึงพิราลัย  เจ้านายบุตรหลานของเจ้าผู้ครองนครน่าน จึงได้มอบหอคำหลังนี้พร้อมที่ดินทั้งหมดให้แก่รัฐบาล เพื่อใช้เป็นศาลากลางจังหวัดน่าน ในปี พ.ศ. ๒๔๗๕ ต่อมาเมื่อกระทรวงมหาดไทยได้ก่อสร้าง ศาลากลางจังหวัด ขึ้นใหม่  กรมศิลปากรจึงได้ขอรับมอบอาคารหอคำ เพื่อให้เป็นสถานที่จัดตั้งพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ น่าน ขึ้นใน ปี พ.ศ. ๒๕๑๗  และประกาศจัดตั้งเป็นพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ น่าน ขึ้นใน ปี พ.ศ. ๒๕๒๘   สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ เสด็จพระราชดำเนินเป็นองค์ประธานประกอบพิธีเปิดพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ น่าน อย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ ๑๔ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๓๐

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ น่าน ตั้งอยู่ ถนนผากอง ตำบลในเวียง อำเภอเมือง จังหวัดน่าน มีพื้นที่ทั้งสิ้น ๑๔ ไร่ ๒ งาน ๓๒ ตารางวา ทิศเหนือจรดวัดหัวข่วง ทิศตะวันออกจรดวัดพระธาตุช้างค้ำวรวิหาร ทิศใต้จรดวัดภูมินทร์

วัดพระธาตุช้างค้ำ (ด้านตรงข้าม)

การจัดแสดงตามลักษณะของอาคารดังนี้อาคารชั้นบนส่วนหน้าหรือหน้ามุขใช้เป็นห้องจัดนิทรรศการพิเศษส่วนกลางเป็นห้องโถงขนาดใหญ่  ซึ่งในอดีตห้องนี้ถูกใช้เป็นท้องพระโรงสำหรับเสด็จออกว่าราชการของผู้ครองนครน่าน ภายในห้องจัดแสดงเรื่องราวเกี่ยวกับภูมิศาสตร์ของเมืองน่าน การสร้างบ้านแปงเมือง หลักฐานด้านโบราณสถาน ศิลาจารึกเชื้อสายราชวงศ์เจ้าผู้ครองนคร และของใช้ส่วนพระองค์ ภาพถ่ายโบราณสถาน งานประณีตศิลป์ เงินตราและอาวุธ

ส่วนหลังเป็นปีกของอาคารด้านเหนือ ใต้ และเฉลียงหลัง รวม ๖ ห้อง จัดแสดงเรื่องราวประวัติศาสตร์ศิลปะ, โบราณคดี  ตั้งแต่เริ่มสมัยก่อนประวัติศาสตร์ ที่มีปรากฏร่องรอยการอยู่อาศัยของมนุษย์ในพื้นที่แถบจังหวัดน่าน  สมัยประวัติศาสตร์แสดงให้เห็นถึงอิทธิพลของศิลปะล้านนา และศิลปะสุโขทัยที่ก่อให้เกิดพัฒนามาเป็นรูปแบบศิลปะสกุลช่างเมืองน่าน  หลักฐานที่นำมาจัดแสดง เช่น พระพุทธรูปสำริด และไม้ โบราณวัตถุที่ขุดได้ ในพื้นที่ ซึ่งเคยอยู่ภายใต้การปกครองของอาณาจักรน่าน ในอดีต  เครื่องถ้วยที่พบในเมืองน่าน และ "งาช้างดำ" ซึ่งเป็นสมบัติล้ำค่าคู่บ้านคู่เมืองน่านมาแต่โบราณ

อาคารชั้นล่างส่วนหน้าหรือหม้ามุข เป็นห้องจำหน่ายบัตรและจำหน่ายหนังสือด้านวิชาการ สินค้าพื้นเมือง หัตถกรรมพื้นบ้านของเมืองน่าน และของที่ระลึกอื่นๆ   ห้องโถงกลางรวมถึงปีกอาคารด้านทิศเหนือ จัดแสดงเรื่องราวด้านชาติพันธุ์ เกี่ยวกับวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของชาวไทยพื้นเมืองทางเหนือ ลักษณะบ้านเรือน ร้านน้ำ ห้องนอน ห้องครัว สิ่งของเครื่องใช้ประจำวัน การทอผ้า และผ้าพื้นเมืองแบบต่างๆ  รวมถึงประเพณี พิธีกรรม และความเชื่อ เช่น การแข่งเรือ งานบุญบ้องไฟ ทานสลากภัต งานบุญสงกรานต์ พิธีสืบชะตา ฯลฯ

ส่วนหลังคือส่วนที่เป็นปีกอาคารด้านเหนือ ใต้ และเฉลียง จัดแสดงเรื่องราวชีวิตความเป็นอยู่และเครื่องใช้ของเผ่าชนต่างๆ ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่หุบเขาของจังหวัดน่าน รวม ๕ เผ่าด้วยกัน คือ ไทลื้อ แม้ว เย้า ถิ่น และตองเหลือง ในส่วนนี้จัดแสดงโดยใช้หุ่นจำลอง สร้างฉากหลังเหมือนจริงเข้ามาประกอบ

โบราณวัตถุที่สำคัญในพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ น่าน เช่น พระพุทธรูปปางประทับยืน องค์พระพุทธรูปประทับยืน ทอดพระกรทั้งสองข้างขนานไปกับพระวรกาย มีฉัตรชั้นเดียวกั้นอยู่ทางด้านบน ครองจีวรห่มเฉียง เปิดพระอังสาขวา แนวชายจีวรขนาดใหญ่ยาวลงมาจรดพระนาภี ทรงเครื่องทรงอย่างกษัตริย์

พระพุทธรูปปางมารวิชัย ประทับนั่งขัดสมาธิเพชร พระพักตร์เป็นรูปไข่, พระพุทธรูปปางมารวิชัยทรงเครื่อง บริเวณฐานมีจารึก ชำรุด, ศิลาจารึกหลักที่ ๗๔ อักษรธรรมล้านนา ภาษาไทย จารึกในปี พ.ศ. ๒๐๙๑  ข้อความเกี่ยวกับ พญาพลเทพกุรไชย เจ้าเมืองน่าน ได้ทำการบูรณะพระมหาวิหารให้วัดหลวงกลางเวียง (วัดช้างค้ำ), ศิลาจารึกหลักที่ ๖๔ อักษรสุโขทัย ภาษาไทย ข้อความในศิลาจารึกหลักนี้ เกี่ยวกับ การกระทำสัตย์สาบาน เพื่อให้มีความซื่อตรงต่อกัน และช่วยเหลือซึ่งกันและกัน เมื่อเกิดศึกสงครามระหว่างปู่พระยากับหลาน อันได้แก่ เจ้าพระยาผากอง เจ้าผู้ครองนครน่านและพระยากุรไทย (พระมหาธรรมราชาที่ 2) กษัตริย์แห่งสุโขทัย

เวลาทำการ เปิดวันพุธ-วันอาทิตย์ เวลา ๐๙.๐๐น. ถึง ๑๖.๐๐ น.  ปิดวันจันทร์ วันอังคาร และวันหยุดทำการ นักขัตฤกษ์  ค่าธรรมเนียมเข้าชม สำหรับชาวไทยคนละ ๒๐ บาท ชาวต่างประเทศคนละ ๑๐๐ บาท ไม่เรียกเก็บค่าธรรมเนียมพระภิกษุ สามเณร นักเรียนและนักศึกษาในเครื่องแบบ

วัดน้อย พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ น่าน

ภายในพื้นที่พิพิธภัณฑ์ สถานแห่งชาติ ยังมีโบราณสถานอีกแห่งหนึ่ง คือ "วัดน้อย"  เป็นวัดที่มีขนาดเล็กที่สุดในประเทศไทย  สร้างแบบอาคารก่ออิฐถือปูนขนาดเล็กในผังรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า  ส่วนฐานและผนังด้านนอกอาคารประดับด้วยลวดบัวลูกแก้วอกไก่ มีห้องคูหาหันหน้าไปทางทิศตะวันออก ภายในคูหามีแท่นติดผนัง ประดิษฐานพระพุทธรูป และแผงพระพิมพ์ไม้  ส่วนหลังคาก่ออิฐถือปูนเป็นทรงจั่วซ้อนกัน ๒ ชั้น  จากคำบอกเล่าสืบต่อกันมาว่าพระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช  เจ้าผู้ครองนครน่าน ได้เข้ากราบบังคมทูล ต่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ถึงจำนวนวัดใน นครน่าน เกินไป ๑ วัด  จึงได้สร้างวัดน้อยแห่งนี้ขึ้น  แต่จากการขุดแต่งไม่พบสิ่งก่อสร้างอื่นที่เป็นองค์ประกอบของวัด เช่น กำแพงแก้ว เจดีย์ วิหาร เป็นต้น   ประกอบกับรูปแบบและสถานที่ตั้งซึ่งอยู่บริเวณต้นโพธิ์กลางใจเมือง   วัดน้อย จึงน่าจะเป็น "หอเสื้อเมือง"  มากกว่าที่จะเป็นวัด

ซุ้มต้นลีลาวดี พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ น่าน 

อีกสถานที่แห่งหนึ่ง ภายในพิพิธภัณฑ์ฯ แห่งนี้ คือ ซุ้มต้นลีลาวดี ซึ่งอยู่ด้านหน้า โดยนักท่องเที่ยวนิยมจะมาถ่ายรูป และปักหมุด เป็น Landmark ที่สำคัญแห่งหนึ่งในเมืองน่าน  👍🙂🙂🙂🙂🙂    และแล้ว ก็ถึงเวลา.... ท้องเริ่มร้อง ... คงต้องไปหาสถานที่รับประทานอาหารมื้อค่ำ สักหน่อย  ตั้งใจจะหาสถานที่แบบติดแม่น้ำ หรือมีวิวแม่น้ำน่าน ประกอบ  เพราะไหนๆ ก็มาถึง เมืองน่าน ทั้งที  ครับ   ก็มาสรุปที่ ร้านอาหารสวนอาหารเรือนแก้ว ไม่ผิดหวัง ครับ


พิกัด GPS พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ น่าน  :  18.776231, 100.770823

แผนที่ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ น่าน

ขอบคุณ  ครับ  😄

สำหรับท่านที่ สนใจจะจองที่พักในจังหวัดน่าน  สามารถกดดูรายละเอียดที่  ลิงค์นี้  หรือ  ลิงค์นี้  ก็ได้ ครับ