เที่ยวไหนดี? ... แพร่ ไหว้พระ ๙ วัด ๑ วัดพระธาตุช่อแฮ

เที่ยวไหนดี? ... แพร่  ไหว้พระ ๙ วัด  ๑ วัดพระธาตุช่อแฮ 😄

มีกำหนดการได้หยุดยาว หลายวัน นั่งคิด นอนคิดอยู่นาน นึกขึ้นมาได้ว่า น่าน เป็นจังหวัด ที่หลายคนพูดถึงว่าเป็นเมืองที่น่าอยู่ หลายท่านบอก หากมีโอกาส ช่วงวัยเกษียณ อยากไปใช้ชีวิต ที่นั่น  จึงกำหนดเป็นโครงการเล็กๆ  เดินทางจากกรุงเทพฯ ไป น่าน และคิดที่จะแวะ โน่น แวะนี่ นิดหน่อย จากเส้นทางที่ใข้เดินทาง ก็พบว่า ก่อนถึงจังหวัดน่าน จะผ่าน จังหวัดแพร่  มีสถานที่ศักดิ์สิทธิ์แห่งหนึ่ง ประจำจังหวัดแพร่ ที่ผู้คนมักไปกราบสักการะ คือ วัดพระธาตุช่อแฮ  นั่นทำให้เป็น landmark อีกแห่งที่ ผมอยากไป ครับ

เริ่มเก็บกระเป๋าเดินทางในช่วงเย็น เป็นที่ เรียบร้อย และ รอเวลา ด้วยความถนัดส่วนตัว ในการเดินทางที่ชอบเดินทางกลางคืน เนื่องจาก อากาศเย็น ไม่ร้อนจากแดด และปริมาณรถในรถค่อนข้างน้อย เมื่อนาฬิกาบอกเวลา ประมาณ สี่ทุ่มกว่า ก็ออกเดินทาง  .....

เส้นทางการเดินทาง จากกรุงเทพฯ จากรังสิต ผ่านปทุมธานี อยุธยา, อ่างทอง, สิงห์บุรี, ชัยนาท, นครสวรรค์ ใช้ถนนพหลโยธิน (ทางหลวงหมายเลข ๑) ระยะทาง ๑๙๙ กิโลเมตร ก่อนเข้าตัวเมือง จังหวัดนครสวรรค์ใช้เส้นทางเลี่ยงเมือง ออกทางหลวงหมายเลข ๑๒๒ มุ่งหน้าไป ๒๒ กิโลเมตร เลี้ยวซ้ายเข้าทางหลวงหมายเลข ๑๑๗ ผ่านจังหวัดพิจิตร, เข้าสู่ จังหวัดพิษณุโลก แล้ว ใช้เส้นทางเลี่ยงเมือง จังหวัดพิษณุโลก ใช้ทางหลวงหมายเลข ๑๒๖ (๒๒ กิโลเมตร) แล้วเลี้ยวซ้ายเข้าสู่ ทางหลวงหมายเลข ๑๑  ผ่านจังหวัดอุตรดิตถ์ และเข้าสู่แพร่ (ระยะทางช่วงนี้ ๑๔๖ กิโลเมตร ผ่านเขตภูเขา)   แล้วเลี้ยวขวาที่แยกเด่นชัย เข้าสู่ทางหลวงหมายเลข ๑๐๑ ขับต่อไปอีก ๒๒ กิโลเมตร เลี้ยวขวาเข้าสู่ทางหลวงหมายเลข ๑๐๒๒ เข้าไป ประมาณ ๖ กิโลเมตร จะพบ วัดพระธาตุช่อแฮ ทางด้านซ้ายมือ  ถึงวัดประมาณ ๘ โมงเช้ากว่าๆ หน่อย  เมื่อจอดรถเสร็จเรียบร้อยแล้ว ก็เดินมาขึ้นบันไดสู่พระธาตุช่อแฮ  ขึ้นมาจะเห็นองค์พระธาตุ อยู่ทางด้านซ้ายมือ

บันไดทางขึ้นพระธาตุช่อแฮ

วัดพระธาตุช่อแฮ ตั้งอยู่เลขที่ ๑ หมู่ที่ ๑๑ ถนนช่อแฮ ตำบลช่อแฮ อำเภอเมืองแพร่ จังหวัดแพร่ บนเนื้อที่ ๑๗๕ ไร่  เป็นวัดพระอารามหลวง ชั้นตรี ชนิดสามัญ  เก่าแก่คู่บ้านคู่เมืองของจังหวัดแพร่  และมีเจดีย์พระธาตุประจำปีเกิด ของผู้ที่เกิดปีขาล  (ปีนักษัตรเสือ)  วัดพระธาตุช่อแฮ  เป็นวัดที่ตั้งอยู่ เนินเขา องค์พระธาตุช่อแฮ เป็น เจดีย์ศิลปะที่ได้รับอิทธิพลมาจากสถาปัตยกรรมแบบเจดีย์หลวง เมืองเชียงแสน เป็นแบบแปดเหลี่ยมย่อมุมไม้สิบสอง บุด้วยทองดอกบวบหรือทองจังโก องค์พระธาตุสูง ๓๓ เมตร ฐานสี่เหลี่ยมกว้างด้านละ ๑๑  เมตร ลักษณะองค์พระธาตุตั้งอยู่บนฐานเขียงสี่เหลี่ยม ๑ ชั้น ถัดขึ้นไปเป็นฐานหน้ากระดานแปดเหลี่ยม ๓ ชั้นรองรับ ถัดไปเป็นฐานบัวคว่ำและชุดท้องไม้แปดเหลี่ยม ซ้อนลดชั้นกันขึ้นไป ๗ ชั้น จากนั้นเป็นบัวระฆัง ๑ ชั้น และหน้ากระดานหนึ่งชั้น จนถึงองค์ระฆังแปดเหลี่ยม ถัดขึ้นไปเป็นบัลลังก์ย่อมุมไม้สิบสองและปล้องไฉน ส่วนยอดฉัตรประดับตกแต่งด้วยเครื่องบนแบบล้านนา มีรั้วเหล็กรอบองค์พระธาตุ ๔ ทิศ มีประตูเข้าออก ๔ ประตู แต่ละประตูได้สร้างซุ้มแบบปราสาทล้านนาไว้อย่างสวยงาม

ซุ้มช่อแฮศรีเมือง (ซุ้มศิลปะแบบล้านนา - ซุ้มทางเข้า)

ตำนานพระธาตุช่อแฮ มีประวัติความเป็นมา หลากหลายตำนาน 

จากพระราชพงศาวดารว่าด้วยกรุงสุโขทัย กล่าวไว้ว่า วัดพระธาตุช่อแฮว่า สร้างขึ้นระหว่าง พ.ศ. ๑๘๗๙ -๑๘๘๑ ในรัชสมัยที่พระมหาธรรมราชา (ลิไท) ซึ่งขณะนั้นยังคงยศเป็นพระมหาอุปราช ครองเมืองศรีสัชนาลัยอยู่ในคราวนั้น พระองค์โปรดให้สร้างสถานที่สำคัญทางศาสนาตามที่ปรากฏในพุทธประวัติในที่ต่าง ๆ รวมถึงเมืองแพร่ซึ่งอยู่ในขอบขัณฑสีมาของกรุงสุโขทัย

พระมหาธรรมราชาลิไทพระราชทานพระบรมสารีริกธาตุแก่ขุนลัวะอ้ายก้อมให้นำมาบรรจุไว้ในฐานเจดีย์ เมื่อขุนลัวะอ้ายก้อมมาถึงบริเวณดอยโกสิยธชัคคะ  เห็นว่าทำเลดีจึงสร้างเจดีย์ขึ้น และนำผอบพระบรมสารีริกธาตุบรรจุไว้ในสิงห์ทองคำ สร้างแท่นที่ตั้งผอบด้วยเงินและทอง แล้วตั้งสิงห์ทองคำไว้โดยโบกปูนทับอีกชั้นหนึ่ง หลังจากนั้นก็จัดงานบำเพ็ญกุศลสมโภช  ภายหลังเมืองแพร่ถูกรวมเข้ากับอาณาจักรล้านนาไทย   กษัตริย์ล้านนาทรงทะนุบำรุงพระธาตุช่อแฮ เรื่อยมา จนกระทั่งสิ้นราชวงศ์  พระธาตุช่อแฮก็ทรุดโทรมเป็นอันมากจนล่วงมาถึง พ.ศ. ๒๔๖๗ ครูบาศรีวิชัย (หรือตุ๊เจ้าวัดบ้านปาง จังหวัดลำพูน) ได้เป็นประธานบูรณปฏิสังขรณ์พระธาตุร่วมกับคณะสงฆ์จังหวัดแพร่ และมีพระมหาเมธังกร (พรหม พรหมเทโว) อดีตเจ้าคณะจังหวัดแพร่ เป็นประธานฝ่ายสงฆ์ในการบูรณปฏิสังขรณ์ จนทำให้พระธาตุช่อแฮกลับมามีความงดงาม อีกครั้ง

เจดีย์พระธาตุช่อแฮ

และอีก ตำนานหนึ่ง คือ กล่าวถึงพระพุทธเจ้าว่าได้เสด็จมาถึงเมืองพล (เมืองแพร่) ประทับ ณ ดอยโกสัยธชัคคะบรรพต ขณะนั้นมีหัวหน้าชาวลั๊วะนามว่าขุนลั๊วะอ้ายค้อม (อ่านว่า "ก้อม" ) ได้มากราบไหว้พระพุทธเจ้าที่บนดอยนี้ พระพุทธเจ้าได้แสดงอิทธิปาฏิหาริย์ให้ขุนลั๊วะอ้ายค้อมเห็น เนื่องจากสถานที่นี้เป็นที่ร่มรื่น เหมาะสมที่จะตั้งเป็นสถานที่ไว้ในพระพุทธศาสนา พระองค์ได้ประทานพระบรมสารีริกธาตุที่ระลึก

โดยเอาเส้นพระเกศาเส้นหนึ่งให้แก่ขุนลัวะอ้ายก้อมไว้ มีรับสั่งให้เอาเส้นพระเกศานี้ไปไว้ในถ้ำที่อยู่ใกล้บริเวณนี้ พระองค์มีรับสั่งอีกว่าเมื่อพระองค์เสด็จดับขันธปรินิพพานไปแล้ว ให้เอาพระบรมสารีริกธาตุพระศอกข้างซ้ายมาบรรจุไว้ ณ สถานที่นี้ และต่อไปภายหน้าจะได้ชื่อว่าเมืองแพร่ โดยเป็นเมืองใหญ่ซึ่งพระองค์เคยเสด็จประทับนั่ง ณ ใต้ต้นหมากนี้ เมื่อทรงทำนายแล้วก็เสด็จจาริกไปยังเมืองต่าง ๆ ที่ทรงเห็นว่าควรจะเป็นที่ตั้งพระธาตุได้ จากนั้นจึงเสด็จกลับไปยังพระเชตวันอารามและหลังจากที่พระพุทธเจ้าเสด็จดับขันธปรินิพพาน ล่วงเลยไป ๒๑๘ ปี ตรงกับสมัยของพระเจ้าอโศกมหาราช พระเจ้าอโศกมหาราชและพระอรหันต์ทั้งปวงได้ร่วมกันอธิษฐานว่าเมื่อสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้ายังมีพระชนม์ชีพอยู่นั้น เคยเสด็จไปยังถิ่นฐานบ้านเมืองหลายแห่ง แล้วทรงหมายสถานที่ที่ควรจะบรรจุพระบรมสารีริกธาตุไว้

จึงขออัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุที่ได้บรรจุในโกศที่เตรียมไว้นั้นไปสถิตอยู่ในสถานที่ซึ่งพระพุทธเจ้าได้ทรงหมายไว้นั้นเถิด เมื่ออธิษฐานแล้วพระบรมสารีริกธาตุทั้งหลายก็เสด็จออกจากโกศโดยทางอากาศไปตั้งอยู่ที่แห่งนั้น ๆ ทุกแห่ง ส่วนพระบรมสารีริกธาตุเหลืออยู่ พระอรหันต์ทั้งปวงก็อัญเชิญไปบรรจุในพระเจดีย์ ๘๔,๐๐๐ องค์นั้น แล้วประกาศแก่เทวดาทั้งหลายให้พิทักษ์รักษาตลอดไป จนกว่าจะหมดอายุแห่พระพุทธศาสนา ๕,๐๐๐ พระวัสสา

องค์พระธาตุช่อแฮ (อีกมุมมอง)

กรมศิลปากรได้ประกาศขึ้นทะเบียนพระธาตุช่อแฮ เป็นโบราณสถานเมื่อ พ.ศ. ๒๔๗๘ และได้ประกาศเป็นโบราณสถาน เมื่อ พ.ศ. ๒๕๒๓  ทุกปีจะมีงานนมัสการพระธาตุ ในวันขึ้น ๙ ค่ำ - ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๔ (ประมาณเดือนมีนาคม) ของทุกปี

สำหรับชื่อพระธาตุช่อแฮนั้น ไม่มีสามารถระบุแน่ชัดถึงที่มาได้ บางตำนาน เล่าว่าได้มาจากชื่อผ้าแพรชั้นดีซึ่งทอจากสิบสองปันนาที่ชาวบ้านนำมาผูกบูชาพระธาตุ  บางตำนาน ก็ว่ามาจากผ้าแพรที่ขุนลัวะอ้ายก๊อมนำมาถวาย

พระธาตุช่อแฮ

สำหรับผู้ที่เกิดปีปีขาล ตามความเชื่อ หากจะเสริมดวงชะตา หรือเสริมบารมี ให้นำผ้าแพรสามสีไปถวายจะทำให้ชีวิตมีพลังคุ้มครองป้องกันศัตรูได้ การสวดและไหว้ ให้เริ่มต้นนะโม ๓ จบ แล้วสวดตามด้วยคาถาบูชาพระธาตุ ๕ จบ พลังบารมีจะดลบันดาลให้มีชีวิตที่ดีขึ้น

คำไหว้องค์พระธาตุช่อแฮ

บทสวด

โกเสยยะ ธะชัคคะปัพพะเต สัตตะมะโนรัมเม พุทธะเกสาธาตุ ปะติฏฐิตา อะหัง วันทามิ สัมพะทา อะหัง วันทามิ ธาตุโย อะหัง วันทามิ สัพพะโส

คำแปล

ข้าพเจ้าขอไหว้พระเกศาธาตุแห่งองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าซึ่งประดิษฐานอยู่บนธชัคคบรรพตแห่งเมืองโกศัย อันเป็นที่รื่นรมย์ใจ ของชนทั้งหลาย โดยประการทั้งปวง ในกาลทุกเมื่อแลฯ

หลวงพ่อทันใจ

ทางเข้านมัสการพระเจ้าทันใจ

ทางเข้าสักการะหลวงพ่อทันใจ

หลังจากสักการะองค์พระธาตุเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ก็เข้าไปกราบหลวงพ่อทันใจ ซึ่งอยู่ในบริเวณนั้น สำหรับ พระเจ้าทันใจหรือหลวงพ่อทันใจ ที่เห็นในปัจจุบัน เป็นพระพุทธรูปองค์ใหม่ที่สร้างขี้นเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๖๕  ผู้สร้างคือ ชาวไทใหญ่ (เงี้ยว) สร้างพระพุทธรูปองค์นี้แทนพระพุทธรูปองค์เดิมที่หล่อด้วยจืน (ตะกั่ว) ที่ถูกลักไป สำหรับองค์พระเป็นพระพุทธรูปปางสมาธิปูนปั้น ลงรักปิดทอง หน้าตักกว้าง ๓๐ นิ้ว สูงประมาณ ๒ ศอก (กว้าง ๘๐ เซนติเมตร สูง ๑๒๐ เซนติเมตร)  ชาวเหนือจะเรียก พระเจ้าทันใจหรือหลวงพ่อทันใจ ด้วยภาษาถิ่่นว่า พระเจ้าตันใจ๋  ซึ่งเป็นพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ที่มีผู้นิยมมากราบไหว้ โดยเชื่อว่าเป็นพระพุทธรูปที่ใครมาขอพรแล้ว จะได้สิ่งนั้นอย่างสมประสงค์   พื้นที่ภายในสามารถรองรับบุคคลได้ประมาณ ๒-๔ คน  หากคนตัวใหญ่ ก็น่าจะได้ประมาณ ๒ ท่าน ดังนั้น จึงต้องเข้าคิว เพื่อเข้าไปสักการะ

หลวงพ่อทันใจ (วัดพระธาตุช่อแฮ)

คำไหว้หลวงพ่อทันใจหรือพระเจ้าทันใจ
นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ (ว่า ๓ จบ)
นะโม นะมะ สะขัง โกธะมัง ใจจะคุ (ว่า ๓ จบ)

รอบระเบียงข้างองค์พระธาตุ ยังมีพระพุทธรูปหลายองค์ เช่น พระเจ้าไม้สัก เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย ศิลปะเชียงแสน ประดิษฐานในศาลาบาตร ลานพระธาตุช่อแฮ สร้างจากต้นไม้สักทอง หน้าตักกว้าง ๘๒.๕ ซม. สูง ๒๑๗.๕ ซม. และ พระประจำวันต่างๆ

พระพุทธรูปประจำวันอาทิตย์, จันทร์, อังคาร, พุธ (กลางวัน), พุธ (กลางคืน), พฤหัสบดี, ศุกร์ และ เสาร์

เวียนรอบองค์พระธาตุ ครบ ๓ รอบแล้ว ก็เดินมาที่โบสถ์ เข้าไปกราบ หลวงพ่อช่อแฮ ซึ่งเป็นพระประธานปางมารวิชัย ศิลปะเชียงแสน ตั้งประดิษฐานบนฐานชุกชี มีลายปูนปั้นบัวคว่ำบัวหงาย สันนิษฐานว่า สร้างขึ้น ในราวปี พ.ศ. ๑๖๐๐   เป็นพระพุทธรูปปูนปั้นลงรักปิดทอง มีซุ้มเรือนแก้วและสลักด้วยไม้สัก ลงรักปิดทอง พระอุนาโลมประดับเพชรที่พระนลาฏ (หน้าผาก) หน้าตักกว้าง ๓.๘๐ เมตร สูง ๔.๕๐ เมตร

หลวงพ่อช่อแฮ

ลงจากพระธาตุ แวะซื้อของที่ระลึก ในบริเวณวัดเล็กน้อย เวลาก็ล่วงเลย มาเกือบสิบเอ็ดโมงเช้า  ต้องเดินทางต่อเข้าสู่ จังหวัดน่าน  ครับ

พิกัด GPS วัดพระธาตุช่อแฮ :  18.086278, 100.204342

แผนที่วัดพระธาตุช่อแฮ

ไหว้พระ ๙ วัด
๑. วัดพระธาตุช่อแฮ จ.แพร่
๒. วัดพระธาตุเขาน้อย จ.น่าน
๓. วัดพญาวัด จ.น่าน
๔. วัดศรีพันต้น จ.น่าน
๕. วัดมิ่งเมือง จ.น่าน
๖. วัดภูมินทร์ จ.น่าน
๗. วัดพระธาตุช้างค้ำวรวิหาร จ.น่าน
๘. วัดพระธาตุเชียงของ จ.น่าน
๙. วัดพระธาตุแช่แห้ง จ.น่าน


ขอบคุณ  ครับ 😄



สำหรับท่านที่ สนใจจะจองที่พักในจังหวัด แพร่  สามารถกดดูรายละเอียดที่  ลิงค์นี้  หรือ  ลิงค์นี้  ก็ได้ ครับ